Openbare ruimte en duurzaamheid

Openbare ruimte
We willen de (leef)omgeving voor inwoners en ondernemers aangenaam en bruikbaar maken en houden. Een prettige, groene leefomgeving heeft een positieve invloed op ons welbevinden en nodigt uit tot bewegen, sporten en ontmoeten. We hebben hard gewerkt aan het groenprofiel van onze gemeente. Het "zorgeloos groen" willen we uitbreiden naar de wijken. Dit draagt bij aan klimaatadaptatie en het versterken van de biodiversiteit. We blijven daarom investeren in groen, verkeersveiligheid en bereikbaarheid van Hillegom.

Integraliteit en toekomstbestendigheid in de fysieke leefomgeving
Via het beheer en onderhoud van de openbare ruimte dragen we bij aan een veilige en gezonde omgeving.
We streven naar een basiskwaliteitsniveau van onze kapitaalgoederen en verhogen we de kwaliteit waar dit ook echt nodig is. De focus is tweeledig: Enerzijds ligt deze bij de uitvoering van de onderhoudswerkzaamheden die gebaseerd zijn op het beheerplan; anderzijds bij de integratie van alle opgaven in beleid en de werkzaamheden tussen van verschillende onderhoudsdisciplines.

In de openbare ruimte is er een duidelijk verband tussen sociale veiligheid, welzijn en burger- en overheidsparticipatie. We participeren met inwoners en gaan de wijk in om op te halen wat er leeft en welke ideeën er zijn voor verbetering van de openbare ruimte. Kleine(re) aanpassingen in de openbare ruimte die snel kunnen worden opgepakt -en direct tot verbetering leiden- voeren we snel uit.

We stimuleren de circulaire economie, en nemen deze opgave mee in de inkoop van duurzame producten en (de uitvoering van) ons afvalbeleid. De gemeente heeft, vanuit de wet Milieubeheer, de verplichting om duurzame inzameling van afval te verzorgen.

Verder bereiden we Hillegom voor op klimaatveranderingen en ontwikkelen we een toekomstbestendig actieplan. De inrichting van de buitenruimte speelt hierbij een cruciale rol.

Gezien de beperkte financiële ruimte in de komende jaren worden er keuzes gemaakt in de ambities. Diverse ambities betekenen een verhoging van beheer- en onderhoudskosten, tenzij eigen beheer door bewoners gaat toenemen of een andere wijze van compensatie wordt gevonden.

Duurzaamheid
In Hillegom is het thema duurzaamheid onder andere verankerd in de ‘Omgevingsvisie Heerlijk Hillegom, duurzame (proef)tuin van Holland’ en in het ‘Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid Hillegom 2018-2022’. Het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid is een verbindend programma, dat betrekking heeft op verschillende beleidsterreinen. Duurzaamheid is dan ook een integraal onderwerp dat organisatie breed aandacht vraagt en opgepakt wordt op het gebied van fysieke, sociale en economische duurzaamheid. Als opvolger van het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid, dat eind 2022 afloopt, zal een nieuw programma worden opgesteld voor de komende jaren.

Voordat een nieuw programma wordt opgesteld, zullen eerst het huidige programma en de wijze waarop duurzame ontwikkeling nu door de hele organisatie belegd is, geëvalueerd worden. Ook zullen we eerst onderzoeken of en op welke wijze de gemeente zinvol gebruik kan gaan maken van de Sustainable Development Goals (SDG’s) voor duurzame ontwikkeling, en of Hillegom ook een Global Goals gemeente zal worden.

Energietransitie: van beleid naar uitvoering
Eind 2021 heeft de raad de Lokale Energiestrategie en de Transitievisie Warmte vastgesteld. Vanuit deze heldere visie en strategie werken we door naar het uitvoeringsplan. De gemeente in haar regierol heeft een belangrijke taak in het faciliteren van deze transitie. Samen met onze inwoners, bedrijven en organisaties gaan we werken aan het behalen van onze doelen.
Ondertussen verandert de (energie)wereld waar we bij staan. We blikken dus niet al te ver vooruit, maar beginnen met wat we nu weten en kunnen. Dit doen we in het vertrouwen dat we daarmee een goed onderbouwde stap zetten naar het behalen van onze doelstellingen. Tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat de werkelijkheid ons in zal halen. We timmeren daarom niet alles dicht en houden ruimte voor ontwikkelingen en innovaties.
Met het integrale uitvoeringsplan ambiëren we een goed begin te maken om de energietransitie stevig te verankeren in ons denken en doen, zowel bij inwoners en ondernemers als bij de ambtelijke organisatie en het politieke bestuur.

Budgettering:
We spannen ons in om subsidies en andere vormen van cofinanciering te regelen voor het bereiken van onze duurzame doelstellingen. Om uitvoering te geven aan het Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid wordt er een (jaarlijks) werkbudget onttrokken uit de daartoe bestemde reserve. Deze reserve is aanvankelijk opgezet voor de periode 2018-2022. Het beschikbaar houden van de bestemmingsreserve tot en met 2026 is gewenst. Daarnaast wordt er gewerkt aan een Uitvoeringsprogramma Energietransitie en een nog op te stellen Uitvoeringsprogramma Duurzaamheid. Financiering wordt gedaan op basis van gelden vanuit Rijkswege.

Regionale programma's groen en recreatie
Binnen de Duin- en Bollenstreek wordt een nieuw uitvoeringsprogramma Groen en Recreatie ontwikkeld. Daarin worden projecten op het gebied van groen en recreatie opgenomen. De Duin- en Bollenstreek ligt in het Nationaal park Hollandse duinen wat koppel kansen biedt op het gebied van marketing en toeristische ontwikkelingen.
Binnen Holland Rijnland wordt gewerkt aan het Regionaal Groenprogramma Holland Rijnland. In 2023 ronden we lopende projecten af en indien er een nieuw programma is vastgesteld worden nieuwe projecten opgestart. Ook hierbij geldt dat ambities en projecten die hieruit voortkomen mogelijk een verhoging van de beheer- en onderhoudskosten met zich meebrengen

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?

Doel:	Een aangename, gezonde, veilige en toekomstbestendige woon- en leefomgeving voor alle inwoners.

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

Activiteit	Activiteit omschrijving
A1	We zorgen voor gerichte communicatie aan de inwoners over hun eigen invloed op de leefomgeving (bijvoorbeeld over de trias energetica, milieuvervuiling, geluidsoverlast en vergroening ten behoeve van waterberging).
A2	In 2022 gaan we verder met het optimaliseren beheer en onderhoud van maatschappelijk vastgoed.
A3	We gaan verder met het integreren van alle opgaven in het actualiseren en uitvoeren van beleid, projecten, beheer en uitvoeringsprogramma’s.
A4	We actualiseren het beheerplan Groen c.q. uitvoeringsprogramma. We integreren de volgende onderdelen: Vitaliteit en gezondheid van inwoners door doelstellingen op te nemen voor het verminderen van o.a. hittestress. Het inzetten van groen om de gevolgen van klimaatverandering te verminderen (klimaatadaptatie) Droogtebestendige groeiplaatsen en boom– en plantensoorten waar nodig. Maatregelen voor toename in biodiversiteit.
A5	We voeren het nieuwe beleid c.q. uitvoeringsprogramma ‘Spelen, Sport en Bewegen in de buitenruimte’ voor jong en oud uit.
A6	We stellen een visie Flora en fauna (biodiversiteit) op die aansluit op de gemeentelijke omgevingsvisie en gebiedsprogramma’s. We integreren de volgende onderdelen: Kansenkaarten flora en fauna (kansen voor uitbreiding van het groenareaal). Inzicht in (ecologische) groenblauwe structuren en daarbij behorende ontwikkelkansen en -risico’s. Onderzoek naar het vergroten van de broedgebieden voor weidevogels in de polders. Vervolgens wordt n.a.v. de visie een uitvoeringsprogramma Biodiversiteit opgesteld.
A7	We stellen in samenwerking met verbonden gemeenten en partijen in 2022 een uitvoeringsprogramma op hoofdlijnen op voor een ecologische verbindingszone langs de trekvaart, waarbij de haalbaarheid van uitvoering wordt getoetst op gebied van o.a. kosten, kansen en meerwaarde.
A8	We actualiseren het beleidsplan Civiele kunstwerken. Daarbij verkennen we de opties in materiaalgebruik: Zo milieuvriendelijk mogelijk, met als uitgangspunt circulariteit, duurzame productie en productengebruik en lage CO2 voetafdruk.
A9	Uitvoering geven aan het regionaal groenprogramma (RIF) van Holland Rijnland.
A10	We optimaliseren de samenwerking met de Omgevingsdienst West-Holland bij het invullen van de (milieu) taken. In 2022 brengen we de gemeentelijke water- en bodemstructuren in beeld. Vervolgens stellen we een plan op voor de uitvoering van (toekomstige) bodemtaken.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?

Doel:	Het stimuleren van een circulaire economie.

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

Activiteit		Activiteit omschrijving
B1		We borgen en waar nodig passen we het nieuwe grondstoffen (VANG = Van Afval Naar Grondstof) beleid aan. Met specifieke aandacht voor de ontwikkelingen van de milieudoelen van VANG 2025.
B2		We doen onderzoek naar een nieuwe (gezamenlijke) milieustraat 3.0, die past in de context van een circulaire economie.
B3		We gaan het VAB-terrein herinrichten.
B4		We onderzoeken de mogelijkheden om met ondernemers afspraken te maken over een “Afvalbeleid voor ondernemers”. Specifiek voor de ondernemers in het winkelgebied.
B5		We werken aan het integreren van circulariteit in onze aanbestedingstrajecten. Hierin verwerken we als uitgangspunt het principe ‘Maatschappelijk verantwoord inkopen’.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?

Doel:	Openbare ruimte is klimaatbestendig.

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

Activiteit		Activiteit omschrijving
C1		We werken een maatregelenpakket voor klimaatadaptatie (uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie) uit op basis van de in 2021 vastgestelde ambities (afgestemd op de doelstellingen van klimaatadaptatie uit het Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie). Dit wordt onderdeel van het nieuwe Integrale Waterbeheerplan ook wel het Programma Water en Klimaatadaptatie (PWKA) genoemd. Daarbij hoort het inzichtelijk maken van kansen en risico’s voor samenwerkingen en bijdragen op gebied van klimaatadaptatie vanuit Rijk, provincie en andere partijen. Hierbij wordt ook gekeken naar wat organisatorisch nodig is om in te spelen op deze kansen en risico’s.
C2		We voeren de bewustwordingscampagnes over biodiversiteit en klimaatadaptatie uit (waaronder ‘Operatie Steenbreek’): op basis van de gelijknamige landelijke campagne voeren we jaarlijks bewustwordingscampagnes uit die zijn gericht op het vergroenen de woonomgeving, zoals daken en tuinen.
C3		We actualiseren jaarlijks de leidraad ‘Duurzame (her)inrichting van de openbare ruimte’ aan de hand van nieuwe ontwikkelingen en ervaringen.
C4		We maken de gevolgen, risico’s en kansen van de komst van de WNB (wet natuurbescherming) inzichtelijk. We verkennen de haalbaarheid van het organisatorisch en juridisch implementeren van noodzakelijke aanpassingen om aan de wet te voldoen.
C5		We onderzoeken de gevolgen van het overnemen van de bodemtaken. De financiële dekking voor klimaatadaptatie en bodemtaken is voor een groot deel te vinden in de mei circulaire, waar dit geld al gelabeld is.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?

Doel:	159 TJ (38%) duurzame elektriciteit opwekken in 2030 (LES).

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

Activiteit		Activiteit omschrijving
D1		Stimuleren van de ontwikkeling van zonnepanelen op daken. In het uitvoeringsplan nemen we concrete projecten op om invulling te geven aan deze activiteit.
D2		Nader onderzoek doen naar de opwekking van elektriciteit in de eigen gemeente. In het uitvoeringsplan nemen we concrete projecten op om invulling te geven aan deze activiteit.
D3		Deelname aan bijeenkomsten in Holland Rijnland van RES 1.0 naar RES 2.0, die in 2023 wordt vastgesteld.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?

Doel:	10% energiebesparing in 2025 en 15% energiebesparing in 2030, in de gebouwde omgeving ten opzichte van 2014 (TVW)

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

Activiteit		Activiteit omschrijving
E1		Bewoners en ondernemers duidelijkheid geven over de warmtetransitie, bewust maken en stimuleren om in actie te komen. In het uitvoeringsplan nemen we concrete projecten op om invulling te geven aan deze activiteit.
E2		Voor 2030 inzichtelijk hebben hoe kansrijk en wenselijk een warmtenet is in Hillegom. In het uitvoeringsplan nemen we concrete projecten op om invulling te geven aan deze activiteit.
E3		Inzichtelijk maken waar inwoners ook na 2050 gebruik kunnen maken van het gasnet en waar we op termijn streven naar warmteoplossing zonder gasnet. In het uitvoeringsplan nemen we concrete projecten op om invulling te geven aan deze activiteit.
E4		Komende jaren slim in kunnen spelen op de nieuwste inzichten en technieken.

WAT WILLEN WIJ BEREIKEN?
Doel: een planmatige en toetsbare agenda 2023-2026 om aan duurzame ontwikkeling te werken

WAT GAAN WIJ DAARVOOR DOEN?

Activiteit

Activiteit omschrijving

Op basis van de evaluatie uitvoeringsprogramma duurzaamheid 2018-2021, opstellen en uitvoeren van een nieuw uitvoeringsprogramma Duurzame ontwikkeling 2022-2026.

We evalueren het huidige programma en de wijze waarop duurzame ontwikkeling nu in de HLT- organisatie is belegd en onderzoeken de waarde van het gebruik van de Sustainable Development Goals (SDG’s).

SAMENWERKINGSPARTNERS

Verbonden partijen	Overige samenwerkingspartners
Holland Rijnland Omgevingsdienst West-Holland Meerlanden N.V. Vuilafvoerbedrijf Duin- en Bollenstreek Veiligheidsregio Hollands Midden Greenport Ontwikkelingsmaatschappij B.V.	Hoogheemraadschap Rijnland Provincie Zuid-Holland Buurgemeenten Inwoners Bedrijven